Kreta telt meer dan honderd steden, dorpen en kleine woongemeenschappen. Een groot deel van de plaatsen op Kreta zijn amper noemenswaardig. Het betreft dan vaak niet meer dan een aantal woningen en soms een enkele winkel of taverna. Er zijn enkele tientallen dorpen en steden op Kreta die wel de moeite van het bezoeken waard zijn of waar iets over te vermelden valt. In totaal telt Kreta zes steden, waarvan Heraklion (Iraklion) met bijna tweehonderdduizend inwoners de grootste is. Erg toeristisch is deze hoofdstad van Kreta niet. Toeristen verblijven verspreid over het eiland, waarbij je ziet dat de noordkust drukker is dan het zuiden van Kreta.
Dorpen en steden op Kreta
Analipsi
Het dorp Analipsi ligt tussen Heraklion en Chersonissos in. Het dorp is een stuk rustiger dan Chersonissos, dat enkele kilometers ten zuidoosten van Analipsi ligt. Er is overigens ook een plaats aan de zuidkust van Kreta die de naam Analipsi draagt. Dit dorp wordt niet bedoeld met dit stuk tekst.
Analipsi bestaat uit twee gedeeltes: het oude dorp dat stamt uit de tijd van de Turkse overheersing en Analipsi Beach. Overdag is het aan het strand redelijk rustig, waarmee Analipsi een duidelijk contrast vormt met het veel drukkere Chersonissos. In het dorp zelf is het nog rustiger, vooral overdag. In de avonds trekt er meer volk het hart van het dorp in om lekker te gaan eten bij één van de taverna’s. Deze openen in het algemeen ook pas vanaf 18 uur ’s avonds. In het drukke seizoen kan het soms handig zijn om vooraf te reserveren.
Meer info op www.mooistedorpjes.nl/griekenland/kreta/analipsi
Anissaras
Omdat niet aan een doorlopende weg licht door de drukke noordkust van Kreta, heeft Anissaras aanzienlijk minder te maken met dagtoeristen. In Anissaras zie je vooral mensen die in het dorp wonen of er verblijven. Het dorp concentreert zich vooral langs de stranden die aanzienlijk rustiger zijn dan de stranden van Chersonissos. Op sommige plekken is het wel iets drukker. Dat heeft dan vooral te maken met een kleine concentratie van hotels of zonnebedjes. Anissaras wordt door het rustige karakter vooral bezocht door mensen die vooral van het mooie weer willen genieten. Authenticiteit is in Anissaras ver te zoeken, want de plaats is geen oud dorp op Kreta, maar is als een badplaats ontstaan. Wist je overigens dat je bij Anissaras prima kunt snorkelen?
Kokkini Chani
De ongeveer duizend zielen tellende plaats Kokkini Chani is vooral een badplaats. Kokkini Chani, dat ook wel als Kokkini Hani geschreven wordt, ligt iets ten oosten van de internationale luchthaven van Heraklion. Het dorp bied wat accommodaties, winkels en terrasjes. Daarnaast kun je in Kokkini Chani genieten van een redelijk goed zandstrand. Een reden om specifiek voor Kokkini Chani te kiezen is de redelijk gunstige ligging, waardoor het als prima uitvalsbasis kan dienen voor allerlei excursies op het eiland Kreta.
Gouves
Het dorp Gouves ligt aan de populaire noordkust van Kreta. Het ligt tussen Gournes en Analipsi in. Gouves bestaat uit twee delen: Kato Gouves en Pano Gouves (ook wel als oud Gouves aangeduid). Het oude dorp ligt iets landinwaarts en is duidelijk minder levendig dan het deel aan de kust. Als toeristen een hotel of appartement in Gouves geboekt hebben dan is dat in de meeste gevallen dan ook in Kato Gouves. Wie het strand van Gouves bezoekt die mag zich verheugen op een mooi zandstrand met een vrij rustige golfslag. Aan de overkant van de weg langs het strand liggen wat accommodaties en horeca. Een prima plekje om van een lekkere maaltijd en een mooi uitzicht te genieten.
Istro
Het plaatsje Istro (of Istron zoals het ook wel genoemd wordt) is een dorp dat op zich weinig te bieden heeft. Dwars door het dorp loopt de doorgaande weg die tussen Agios Nikolaos, Sitia en Ierapetra ligt. Langs deze weg zie je wat toeristenwinkels, horeca en accommodaties. Het dorp zelf ligt niet direct aan het water. Wel ligt er ten oosten van Istro een prachtige baai met een drukbezocht zandstrand: Golden Beach (ook wel Voulisma Beach genoemd). De prachtige kleuren van de zee trekken strandliefhebbers aan, die verder op een in het hoogseizoen krap en vrij drukbezocht strand terechtkomen.
Pachia Ammos
Pachia Ammos is één van de rustigste badplaatsen aan de noordkust van Kreta. Hier zul je niet struikelen over de toeristen op het strand of gek worden van de stevige beats die uit de luidsprekers van een beachclub komen. Eerlijk gezegd behoort Pachia Ammos niet tot de mooiste dorpen op Kreta, maar voor wie rust en strand wil maar wel terecht wil kunnen in meerdere taverna’s op loopafstand is Pachia Ammos een prima keuze. Op het gemengde zand- en kiezelstrand zijn wat verdwaalde ligbedden te vinden. Actieve verhuur van ligbedden en parasols is er echter niet te bespeuren.
Bali
Het ooit zo bescheiden vissersdorp Bali is in vrij korte tijd uitgegroeid tot de populairste badplaatsen van Kreta. Dat dankt Bali vooral aan de mooie stranden, maar ook door het feit dat het dorp over een drietal inhammen verdeeld ligt. De drukte waar zeker in de zomer sprake van is lijkt daardoor erg mee te vallen. Het mooiste stukje van Bali ligt bij de oude haven. Dat is dan ook meteen te merken aan de drukte die hier kan heersen van eind juni tot half september. Wie zijn/haar auto in Bali wil parkeren die kan weleens moeite hebben om een plekje te vinden. Toch weerhoudt dat dagjesmensen vaak niet om toch de huurauto richting Bali te nemen.
Meer info op www.mooistedorpjes.nl/griekenland/kreta/bali
Agia Pelagia
Als je het dorp Agia Pelagia binnenrijdt dan vraag je je eerlijk gezegd af of het nog goed gaat komen. Warrige straten met soms half afgebouwde huizen… het lijkt erop alsof er sprake is van een onsamenhangend geheel. Totdat je aankomt bij de grote betaalde parkeerplaats in het centrum. Parkeer hier je auto en loop in een paar minuten tijd naar de waterkant. Hier laat Agia Pelagia zich van haar beste kant zien. Het dorp heeft een lang zandstrand met daarlangs een vrij smalle autovrije wandelboulevard. Langs dit pad vind je restaurants en winkeltjes. Dit is de reden dat vakantiegangers voor Agia Pelagia kiezen. Wat betreft de drukte ligt het dorp een beetje in tussen de drukkere en de rustige badplaatsen in. Het kan gezellig druk zijn in Agia Pelagia, maar je hebt niet zo snel het gevoel dat het té druk geworden is.
Fodele (Beach)
Het dorp Fodele behoort tot de authentieke plaatsen in de prefectuur Heraklion. Het dorp is vooral bekend als zijnde de (omstreden) geboorteplaats van de Griekse schilder El Greco. Er is zelfs een museum in Fodele gewijd aan El Greco, wiens echte naam Domenikos Theotokopoulos was.
Het dorp Fodele ademt nog de echte Kretenzer sfeer uit. Dat beeld wordt versterkt door de Griekse vrouwtjes die hier aan hun handwerk bezig zijn, wat uiteraard in het dorp te koop is.
De meeste toeristen die een vakantie in Fodele boeken die zullen echter hoogstwaarschijnlijk in Fodele Beach terechtkomen. Fodele Beach is niet alleen het stukje van Fodele dat aan het strand ligt, maar is tevens de naam van het hotelcomplex dat enorm aanwezig is op deze locatie. Het luxe all-inclusive resort domineert het uiterlijk van Fodele Beach. Hotelgasten hoeven het resort praktisch niet af. Bijna alles wat je nodige hebt voor een strandvakantie is aanwezig, inclusief een eigen waterpark.
Souda
Souda is een deelgemeente van de fusiegemeente Chania. Dankzij de diepe baai waaraan Souda ligt is hier de grootste natuurlijke haven van Kreta ontstaan. Het maakt het nog geen tienduizend inwoners tellende dorp er niet aantrekkelijker op. Aan de oostkant van Souda is een marinebasis gevestigd van de NAVO. Let op, want rondom de legerbasis mag er absoluut niet gefotografeerd worden. In het ergste geval kun je opgepakt worden vanwege spionage.
De status van havenstad zorgt ervoor dat er helaas ook een aantal fabrieken vrij centraal in Souda staan die deels gezichtsbepalend zijn. Neemt niet weg dat het centrum van Souda zelf zeker wel de moeite waard is.
Kalyves
Het dorp Kalyves ligt aan de noordkust tussen Chania en Rethymnon. Het is een redelijk toeristisch dorp, waar echter toch wel een betrekkelijke rust heerst. Dat komt omdat Kalyves een langgerekte plaats is, met daarlangs meerdere stranden. De stranden zijn populair onder families met kinderen omdat de kust zeer geleidelijk afloopt. De stroming is over het algemeen ook erg kalm.
Een populaire spot in het dorp is het centraal gelegen dorpsplein. Dit plein ligt op enkele tientallen meters lopen van het strand en is omringd door restaurants en terrasjes. Overdag is het hier vaak rustig, maar ’s avonds komt het plein tot leven. In Kalyves vind je wat kleinere en middelgrote accommodaties. Een aantal hiervan ligt direct aan het strand of wordt door middel van een weg van het strand gescheiden.
Almyrida
Almyrida is een bescheiden dorp dat ongeveer 25 kilometer ten oosten van de stad Chania ligt. Oorspronkelijk is het een vissersdorp, maar door de opkomst van het toerisme op Kreta is ook Almyrida uiteindelijk uitgegroeid tot een badplaats waar in de zomermaanden enkele duizenden toeristen hun vakantie doorbrengen. Almyrida is vooral geliefd onder gezinnen met kinderen vanwege het langzaam aflopende strand en de kalme zee. Een deel van de kustlijn in het hart van Almyrida wordt in beslag genomen door de terrasjes van de Griekse taverna’s. Hier kun je prima verse vis eten met uitzicht op de zee waar diezelfde vis eerder die dag gevangen is.
Bij de entree van het dorp kun je de restanten van een oude kerk van achter de hekken bewonderen. Nog mooier is de weelderige begroeiing vol prachtige bloemen in dit stukje van het dorp.
Agia Marina
Agia Marina is een dorp in het noordwesten van Kreta dat uit twee delen bestaat. Ten eerste is er het toeristenoord dat aan de kust ligt. Langs de doorgaande weg Agias Marinas zitten taverna’s, restaurants, winkels, autoverhuurders en accommodaties. Haaks op deze doorlopende weg liggen doorlopende straten aan de noordkant die tot aan het strand lopen. Aan deze straten zitten veelal wat luxere accommodaties die hun gasten directe toegang tot het zandstrand van Agia Marina biedt. Ongeveer vijfhonderd meter landinwaarts zie je een totaal andere kant van Agia Marina. Hier ligt het oorspronkelijke dorp waar de tijd bijna stil lijkt te hebben gestaan.
Platanias
Platanias ligt direct ten westen van Agia Marina. Alleen maar door de plaatsnaamborden heb je in de gaten dat je van het ene het andere dorp inrijdt. Platanias is op dezelfde manier opgebouwd: langs de centrale doorgaande weg, die parallel loopt met de kust, liggen zijstraten die je naar accommodaties, het strand, restaurants en beachclubs leiden. Het uiterlijk van de hoofdweg wordt vooral bepaald door allerlei ondernemingen die op toeristen gericht zijn, met de daarbij behorende neonreclames. Een veel gezien vervoersmiddel in Platanias is het toeristentreintje.
Kolimbári
Tussen Kissamos en Chania ligt de badplaats Kolimbári. Het is vrij opvallend dat dit dorp inderdaad tot een toeristenplaats is uitgegroeid, want het kleine kiezelstrand is weinig uitnodigend voor een dagje aan het strand. Toch zijn er vakantiegangers die met alle liefde en plezier Kolimbári als vakantiebestemming kiezen. De reden is immers doodsimpel: niet iedereen wil hele dagen op het strand doorbrengen tijdens zijn of haar vakantie. Kolimbári biedt de kans om relatief goedkoop aan de kust te verblijven, waarbij de factor rust nog tot in zekere zin van toepassing is. Kolimbári is verder een uitstekende uitvalsbasis om de onbedorven stranden in het westen van Kreta te bezoeken, voor een dagje Chania of om de zuidelijker gelegen Samariakloof te bewandelen.
Agia Galini
Het dorp Agia Galini is van oorsprong een vissersdorp aan de zuidkust van Kreta. Net als op zoveel andere plekken heeft ook hier het toerisme het dorpsbeeld wat aangepast, maar gelukkig niet op zo’n manier dat Agia Galini veranderd is in een toeristisch gedrocht. Toeristen die voor een verblijf in Agia Galini kiezen die doen dat juist omdat het plaatsje nog deels haar eigen karakter heeft weten te behouden. Hier geen McDonalds of andere fastfoodketens, maar lekkere stifado en kleftiko uit (groot)moeders keuken. In en rondom Agia Galini kun je vooral terecht in een aantal gezellige kleinschalige familiehotels en boetiekhotels. Grootschalig massatoerisme is gelukkig ver te zoeken in Agia Galini. Voor strandliefhebbers is er een aangenaam zandstrand dat zelden te druk is. Aan het strand zit wat horeca waar je terecht kunt voor een natje en een droogje.
Meer info op www.mooistedorpjes.nl/griekenland/kreta/agia-galini
Spili
Op de redelijk druk bereden route tussen Rethymnon en de zuidkust van Kreta ligt het dorp Spili. Het is een geliefde tussenstop onder mensen die onderweg zijn richting het noorden en het zuiden. Dat komt vooral omdat Spili tot de mooiere dorpen op Kreta behoort en ook nog wat te bieden heeft op het gebied van eten, winkelen en bezienswaardigheden. Zo vind het hier het vrij recent gebouwde klooster van Spili. Nog bekender is de Venetiaanse fontein. Deze oude fontein bevat 19 stenen leeuwenkoppen. Het bronwater dat uit de fontein stroomt is goed drinkbaar en dankzij de redelijk lage temperatuur heerlijk verkoelend.
Meer info op www.mooistedorpjes.nl/griekenland/kreta/spili